Voor de bijeenkomst op 29 januari 2021
Hoe houden we de moed erin?
Op mijn bureau ligt een artikel uit Trouw van 1 oktober: ‘Hoe houden we de moed erin?’ Het gaat over coronamoeheid en mentale weerbaarheid. Wat betekent moed in deze context? Is dat een ander soort moed dan dapperheid of heldhaftigheid?
Wikipedia zegt: ‘Moed is de bereidheid de confrontatie met lichamelijke pijn, tegenslag en levensbedreiging, onzekerheid, angst en intimidatie aan te gaan en te doorstaan. Het is een van de vier kardinale deugden, een psychologisch kenmerk en een karaktertrek.’
Volgens veldheer Laches in zijn beroemde dialoog met Socrates betekent moed: standhouden als je wordt aangevallen. Socrates vraagt hem of dat in iedere situatie opgaat. Als je geconfronteerd wordt met een overmacht, is het dan niet verstandiger om je terug te trekken? Of heeft moed niets te maken met verstand?
Dat vindt Laches een verstandige vraag. Ja, moed heeft volgens hem wel degelijk te maken met verstand. Daarom wijzigt hij zijn mening. Moed is volgens hem nu: verstandige volharding.
Maar ook dat stelt Socrates niet tevreden. Hij vraagt zich af of bij moedig gedrag wel alles verstandig is. Heeft moed juist niet ook te maken met een zeker risico, met niet zeker weten? Anders is het geen moed, maar berekening. En berekening is geen moed.
En nu? Wat betekent moed in onze tijd? In hoeverre heeft dat te maken met verstandig handelen? Welke ervaringen hebben wij met de moed erin houden?