“Als je mekaar niet meer vertrouwen kan
Waar blijf je dan, zo is het toch, meneer
Als je mekaar niet meer vertrouwen kan
Dan blijf je nergens meer.”
Uit televisieserie ’t Schaep met de 5 pooten (auteur Eli Asser)
Bij dit lied uit de serie ’t Schaep Met de 5 Pooten (1969) past de uitdrukking ‘Zo de waard is, vertrouwt hij zijn gasten’ natuurlijk uitstekend. Zou er verschil zijn tussen iets of iemand vertrouwen?
Sinds vorig jaar geef ik in Buurthuis Lydia Stembevrijding. Stembevrijding is een vorm van zelfexpressie, waarbij je via je stem klank geeft aan wat er binnenin jou leeft. Het gaat om het laten klinken van jouw eigenheid, door te zingen, ademen, geluid geven op basis van het waarnemen van wat je voelt.
Vorige maand zou ik weer beginnen met een volle nieuwe groep. Daar had ik me enorm op verheugd. Totdat ik een oproep kreeg voor een medische ingreep die dwars door mijn planning liep. Allerlei scenario’s vlogen door mijn hoofd: ‘alles afzeggen’, ‘de bijeenkomsten verplaatsen’ of ‘iemand vragen om mij te vervangen’.
Ik merkte dat de laatste optie wellicht de beste zou zijn, maar… dan moest ik, in ieder geval de eerste bijeenkomst, alles uit handen geven. Daar begon opnieuw de onrust met teksten als ‘mensen rekenen op mij’, sommige deelnemers heb ik zelf uitgenodigd’, ‘contractbreuk’, ‘onbetrouwbaar’, ‘zo’n eerste bijeenkomst is echt belangrijk om er te zijn’, etc. Als winst zag ik dat ik al dit gekrakeel allemaal langs zag komen.
Met het oog op ‘wat nu het beste zou zijn voor de groep’, heb ik mijn collega benaderd met de vraag of zij het wilde overnemen. En dat deed ze. Er viel een last van mij af en in plaats van onzekerheid voelde ik vertrouwen. Het zou goedkomen.
Is vertrouwen eigenlijk niet een groot wonder? Waar verbazen we ons over, als we ons verbazen over vertrouwen, zeker als het vertrouwen terecht blijkt te zijn? Wanneer leidt met lege handen staan tot vertrouwen? Heeft vertrouwen iets te maken met overgave of met iets uit handen geven zonder angst dat het misgaat? Hoe hangt vertrouwen samen met betrouwbaarheid? Is vertrouwen een actieve keuze of iets dat al aanwezig is? Is vertrouwen van levensbelang?
En waar ik ook nieuwsgierig naar ben: hoe verhoudt vertrouwen zich tot de vier kardinale deugden? Wat heeft vertrouwen te maken met moed, met rechtvaardigheid, met wijsheid, met gematigdheid? Is vertrouwen uit zichzelf goed of alleen onder zekere voorwaarden? Wanneer is vertrouwen goed en wanneer niet?
Als ik denk aan de vrijdagmiddagen in het Socratisch Café, dan denk ik aan de kwetsbare schoonheid van onze gesprekken en het vertrouwen dat nodig is om die te laten slagen. We praten graag met elkaar en delen onze levenservaring, ook als dat lastig is. Toch hebben we een zeker vertrouwen dat dit lukt. Wat is dat vertrouwen precies, hoe onderhouden we het, hoe draagt het bij aan onze ontmoetingen en gesprekken? Daar kunnen we met het volste vertrouwen vanmiddag mee aan de slag.
Monique Muller
Socratisch Café Amsterdam